Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Blickinsbuch.de - Der Untergang des Römischen Weltreichs - Peter Heather
     Artikel werden geladen
    Der Untergang des Römischen Weltreichs

    Autoren:

    Verlag:
    Klett-Cotta Verlag  Weitere Titel dieses Verlages anzeigen

    Erschienen: September 2007
    Seiten: 640
    Sprache: Deutsch
    Preis: 35.00 €
    Illustration: Mit Tafeln
    Maße: 235x169x42
    Einband: Gebundene Ausgabe
    ISBN: 9783608940824

    Inhaltsverzeichnis

    INHALT
    Danksagung7
    Einleitung9
    TEIL I PAX ROMANA
    1.Römer19
    2.Barbaren67
    3.Grenzen der Weltherrschaft127
    TEIL II KRISE
    4.Krieg an der Donau177
    5.Der Gottesstaat228
    6.Jenseits von Afrika294
    7.Attila der Hunnenkönig348
    TEIL III UNTERGANG DER IMPERIEN
    8.Die Katastrophe des Hunnenreichs405
    9.Das Ende des Reiches443
    10.Roms Untergang494
    ANHANG
    Abkürzungen529
    Anmerkungen531
    Dramatis Personae575
    Zeittafel596
    Glossar602
    Bibliographie608
    Register625



    Register

    REGISTER


    A

    Acco, Senonenfürst 30
    Achämeniden, pers. Dynastie 82, 85, 95
    Addax, Alanenkg. 283, 309
    Ad Salices 204, 209
    Adiuvense (Ybbs) 470
    Adria 205 f., 241, 253, 260 f., 304, 375, 492
    Adrianopel (Edirne), Schlacht von 9, 202-219, 221 f., 224, 227, 250, 252, 292, 360, 381, 443, 445
    Aegidius, Feldherr 450
    Aerobindus, Befehlshaber 338
    Aerius (Flavius A.), curator palatii, Feldherr 303, 305 ff., 313, 327-339, 346f., 351, 364. 375. 378, 382, 387 f., 390. 392 ff., 396, 398, 400, 426-436, 435 f., 439 ff- 447, 449.452.454, 457, 472, 492, . 498 f., 513
    Africa, Provinz, Provinzen in Nordafrika 33, 127 ff., 257 f., 294-350, 459-467, 472
    Africa Nova 320
    Afrika (Kontinent) 319 ff.
    Agäis 203 f., 218
    Agathias, Historiker 86
    Agintheus 365
    Agricola, Sohn des Avitus 437
    Aguntum (Lavant-Kirchbichl) 471
    Ägypten 26, 85, 132 ff., 137, 205, 224, 226, 229, 319, 321, 323, 397, 443, 446, 508
    Akatziri 376, 416f., 419
    Alamannen 9, 106-111, 116-120, 200, 212 ff., 222, 232, 234, 246, 249, 279, 307, 327, 329, 335, 382 f., 453, 474, 516, 518, 522, 524 f.
    Alanen 180, 188f., 210, 215, 227, 232f., 235 f., 240, 243-249, 260, 275, 277, 279f., 283 f., 285, 289, 307-317, 329, 332. 334. 341f., 381 f., 390 397. 408ff., 419, 424, 435, 440, 454ff., 496f- 510f., 516 f., 519
    Alarich, Gotenkg. 250-274, 277, 279-286, 291, 299, 303, 309, 312, 327, 340, 407, 435. 437442. 447457. 469. 480, 510, 517.519
    Alarich IL, Sohn Eurichs, Westgotenkg.487
    Alatheus, Anfuhrer der Greutungen 184f., 215, 219ff., 252
    Alaviv, Terwingenfiirst 178, 185, 187, 199
    Alba (altital. Stadt) 272
    Alderich, Gepidenkg. 408 f.
    Alesia (Alise-Sainte-Reine), Oppidum 24
    Alexander der Große 36, 41
    Alexander Severus, röm. Ks. 90
    Alexandria 137
    Alexandrowka, Ausgrabungen 117
    Algerien 319
    Allobich, Feldherr 299f.,
    Almus, Festung 415
    Alpen 24, 26, 41, 45, 97, 212, 230, 232, 261, 285, 329, 331, 392, 471, 474
    Alt, Nfl. der Donau 184
    Altava, Inschriften 316
    Alypia, Tochter des Anthemius 453
    Amaler, got. Herrschergeschlecht 381 f., 406-411, 414 f , 419, 423ff., 446
    Ambiorix, Eburonenfürst 19-23, 30 f.
    Ambrosius, Bischof von Mailand 101, 164, 227
    Amida, Festung 89
    Amiens 246
    Amilzuri 418
    Ammianus Marcellinus, Historiker 42, 91, 148 f., 177 f., 180, 182 ff., 186, 188, 191 f., 194, 199, 202, 208f., 211, 215, 217 f., 229, 254, 295 f., 298, 308, 521, 524f.
    Ampsivarier 76, 111
    Anagastes, röm.General 415
    Anastasius, röm. Ks. 460
    Anatolius, maginer militum praesentalis, Gesandter 385
    Anchialus 206
    Angelsachsen 121, 239, 501
    Ansilas, Befehlshaber 338
    Anthemiolus, Sohn des Anthemius 478, 488
    Anthemius, oström. General, Ks.424, 448, 451 ff., 459 ff, 467, 477f, 488, 460f., 467, 477f., 481, 488, 490 f., 496
    Anthemius, Großvater des vor., Präto- rianerpräfekt für das Oströmische Reich 451
    Antiochia 44f., 47f., 132f., 141, 147, 150 f., 195, 200, 444, 509
    Antoninen 326
    Apahida (in Transsylvanien), Ausgrabungen 420 f.
    Aphrodisias, Inschriften 164
    Apollinaris, Sohn des Sidonius 482
    Apollonius von Tyana 485
    Apulien 288
    Aquileia 101, 241, 304, 375, 392, 468
    Aquitanien 249, 284 f , 307, 469, 517
    Aralsee 183
    Arbogast, röm.Feldherr alamann.
    Abkunft 453
    Arcadius, Sohn Theodosius' I., Vater Theodosius' II., röm. Ks. 253, 256, 262, 282, 445, 451
    Arcadius, Sohn Theodosius' II. 428
    Ardaburius, Feldherr 303 f.
    Ardaschir I., Sassanidenherrscher 81 ff., 124
    Arintheus, Befehlshaber 338
    Ariovist, Heerkönig der Sueben 76
    Aristoteles 37
    Arkadiopolis 360
    Arles 54, 262, 266, 279, 285, 288, 293, 327, 329. 335.436. 478f., 506 Armenien 81, 98, 195, 209, 444t.
    Arminius (Hermann), Cheruskerfurst67-70, 75ff., 80, 516, 523
    Armorica, Provinz 288, 329, 335, 514
    Amegisclus, magister militum per Thraciam358
    Arras 246
    Arvandus, Prätorianerpräfekt 481 f.
    Arsakiden, pers.Dynastie 82 f.
    Ascaricus, Frankenkönig 92
    Asdingen-Vandalen 232, 245, 283-286, 307 fr., 517, 519
    Asemus, Bergfestung 361
    Asia, Provinz 145
    Aspar, Sohn des Ardaburius, magister militum praesentalis 304, 332 f., 447, 452 Asterius, röm.Offizier 310
    Asturica 439

    Asturis, in Noricum 475
    Asturius, röm. Befehlshaber 398
    Atakam, hunnischer Flüchtling 37i. 377
    Athanarich, Terwingenfürst 96-102, 108-112, 114, 116, 119f., 122f., 178, 184, 186, 201, 524
    Atharid, Mörder des hl. Sabas 119
    Athaulf, Schwager und Nachfolger Alarichs264, 268, 279-286, 291, 302, 340, 387, 398, 435. 437. 442 -498
    Athen 63, 241, 253
    Atlantik 285
    Attacotti, Regiment 290
    Attalos III., Kg. von Pergamon 27
    Attalus (Priscus A.), Senator, röm. Ks.267, 281 f., 291 f., 299, 442
    Attila, Hunnenkg. 191, 241, 347-399, 402-442, 446ff., 452, 461, 489, 498f., 510, 520
    Augustinus, Kirchenvater 57, 152, 164, 270-274, 277, 312, 314, 317, 325 f.
    Augustus (auch Octavian), röm. Ks. 26, 41, 80, 153, 155, 273, 281
    Ausonius (Decimius Magnus A.), Dichter56 f., 61-65
    Austen, Jane 170f.
    Autun 57, 440
    Auvergne 478, 480 ff.
    Auxentius von Durostorum 101, 103 f.
    Avaricum, Bergfestung 30
    Avienus, Konsul 393
    Avienus (Gennadius A.), Senator 454
    Avitus (Eparchius A.), General gall. Herkunft, röm. Ks. 432-442, 448 ff., 455.477.480
    Awaren 183
    Axiopolis 199, 207


    B

    Babylonien 81
    Bad Urach, Ausgrabungen 117, 119
    Baetica (Andalusien) 247, 283, 3o8f., 313, 398
    Bagauden 329, 334f., 398, 431, 456
    Baiae 62 ff., 169
    Baikalsee 189
    Balearen 312, 440
    Balkan 47, 202-218, 221-226, 242, 253, 255, 260, 351 ff., 358-361, 364ff., 422
    Banat 234
    Barbalissos, Schlacht bei 81
    Barcelona 282, 312
    Bardores 410
    Basiliskos, General 461 f., 465 ff., 487, 489
    Basilius (Flavius Caecina Decius B.), Senator 454
    Basilius, Bagaudenführer 398
    Basilius von Caesarea 164
    Bastarner 70, 187, 389
    Batavis (Passau) 470, 472-475
    Bauto, röm. Feldherr alamann. Abkunft 453
    Baynes, N.H. 508
    Beda, Historiker 399
    Belgica (I und II), Provinzen 19, 142, 334, 480
    Bellonoti 389
    Berber 127, 321
    Beremund, Sohn Thorismunds 411
    Bergamo 393
    Berichus, Nachfolger Attilas 373, 377, 380
    Bernsteinstraße 523
    Beroea, auf dem Balkan 213
    Besancon 440
    Bigelis, Gotenkg. 381, 407, 424, 446
    Birlad-Vales Seaca, Ausgrabungen 114
    Bischapur 83
    Bismarck, Otto Fürst 74
    Bithynien 169
    Bitturiges 410
    Bleda, Bruder Attilas 348ff., 352, 357, 363, 368, 371 f., 377f, 380, 405, 418, 447 Bobbio, Kloster 274
    Boethius, Senator (Großvater des Philosophen) 430
    Böhmen 76
    Boisci 418
    Bolia(FL) 413
    Bonifatius, Feldherr in Africa 302, 305, 310, 313, 316, 326, 332 f., 431, 466
    Bononia (Boulogne) 248 f.
    Bordeaux 56, 246, 284, 334, 485
    Bosporus 211, 218, 227
    Bourges 478
    Braga 439
    Bratislava 230
    Brescia 293
    Bretagne 329, 453
    Bretonen 478, 480f., 487
    Brisigavi, Regiment 290
    Britannien 55, 57, 60, 78, 142, 169, 248ff., 258, 260f., 277, 287f., 321, 330, 453, 472, 476, 484, 496, 500f., 514f.
    Brown, Peter 506
    Brukterer 76, 111, 389
    Bruttium 288
    Budesty, Ausgrabungen 113
    Burgund, Kgr. 489, 501
    Burgunder 109ff., 234, 236, 239f, 243, 249, 279, 327, 329 , 334f ., 347, 399ff., 389f., 401, 416, 431 f., 440, 451, 453-456, 467, 477-489, 492, 494, 496, 498, 510, 525
    Byzacena, Provinz 141, 316f., 320, 333, 339, 342 f., 346, 496, 502


    C

    Caerleon, Fort 399
    Caesar (Gaius-Julius C.) 19ff., 23-27, 30-33, 38f., 41, 45ff. 51, 54, 56f., 65, 76ff., 85, 320, 433
    Calais 465
    Calama 332
    Calminius, Überläufer 482
    Campania, Provinz 288
    Candidianus, General 282, 304
    Candidus, Historiker 459 f.
    Cannae 217
    Capri 169
    Caracalla, röm. Ks. 137
    Carcassonne 485
    Carpi, Volksstamm 110, 193, 222
    Carrhae 81, 83
    Cartagena (Carthago Nova) 311, 458
    Carthaginensis, Provinz 247, 309, 398, 458
    Cassiodor, Historiker 406 ff.
    Castinus, Heermeister 302 f., 305, 310 f.
    Castra-Martis 233f., 236
    Catullinus, Senator 234
    Catuvolcus, Eburonenfuhrer 19, 30
    Celestiacus, Landbesitzer in Nordafrika 341
    Chalon-sur-Saöne 440
    Chararich, fränk. Gefolgsmann 518
    Charaton, Hunnenkg. 376
    Chatten 76, 110f., 119f.
    Chersones 356, 358, 361, 394
    Cherusker 67-70, 77, 110f.
    Childerich, Frankenkg., Vater Chlodwigs 478, 480, 518
    Chilperich, Burgunderprinz 489
    China 79, 179, 181, 183, 351, 511, 515
    Chioniten 183
    Chloderich, Sohn Sigiberts 518
    Chlodwig, Frankenkg. 518 f.
    Chnodomarius, Alamannenkg. 106-109, 111, 116, 118, 524 f .
    Chrysaphius, Eunuch 373 f.
    Cicero (M. Tullius C.) 35, 38, 63, 295
    Claudian, Dichter 257
    Claudius, röm. Ks. 26, 78, 320
    Clermont-Ferrand 432, 478, 480f., 485, 498
    Codex Theodosianus 137, 153-163, 171
    Colias, got. Heerführer 208
    Comagenis, in Noricum 472, 475
    Constans, röm. Ks., Bruder Konstantins' II.108, 161
    Constantia (Constanta, Rumänien) 360
    Constantius, Prätorianerpräfekt des Oströmischen Reiches 358
    Constantius (Flavius C), röm. Ks. 277-285, 287 f., 291, 293-296, 299-302, 307, 309 f , 315 f , 327f., 331 ff., 351, 375, 378, 396, 426, 435, 449, 472, 519
    Constantius IL, röm. Ks. 42 f., 102 ff., 108, 125, 129, 150f., 161 f., 193 f., 351, 524
    Cornuten 30
    Cornwall 501
    Cotta (Lucius Aurunculeius C.) 20-24, 30, 40, 58, 69, 77
    Crassus (M. Licinius C), Triumvir 82
    Crassus (P.Licinius C), Sohn des vor. 82
    Cumae 62, 169


    D

    Dacia, Provinz 358, 409
    Dada Ripensis 233 f., 446
    Dahn, Felix 69 f.
    Dakien, Daker 110, 220, 224, 237, 253, 255, 258, 424
    Dalmatien 266, 304, 492, 496
    Daphne, Stadtteil von Antiochia 147
    Dardanellen 358
    Dariel-Paß 445
    Darius, persischer Großkg. 81 f., 95
    Dengizich, Sohn Attilas 410, 414f., 417, 419, 424
    Detmold 68
    Dibaltum 210
    Dickens, Charles 167
    Dill, Sir Samuel 433
    Dinarische Alpen 203 ff., 255
    Diokletian, röm. Ks. 43 f., 86-89, 161, 306, 444
    Dnjestr 178, 184
    Dobrudscha 415
    Domitianus, Praetorianerpräfekt 145
    Don (Tanai's) 110, 187, 237, 333, 346
    Donatus, Gesandter 375 f.
    Donau, Donauraum, Donaugrenze, Donauprovinzen, Flotten 26 f., 44 f., 47, 70, 80, 85, 90, 96ff., 103, 106ff., 110, 177-227, 239. 232, 242 ff., 250, 252, 266, 349, 358, 365, 382, 386, 394, 409, 471, 475f., 498f., 508, 510, 517
    Dori (auf der Krim) 407
    Drau (Fl.) 471
    Dulcitius, Prätorianerpräfekt 145
    Dünkirchen 465
    Durostorum 192, 207
    Dyrrhachium (Dürres) 205


    E

    Eburonen 19, 21 ff., 3of., 40, 69
    Ecdicius, Sohn des Avitus 480 f.
    Edeco, Gesandter Attilas 364-367, 373 f., 380, 412, 423
    Edessa 81
    Edobichus, Feldherr unter Konstantin III.279
    Eduard III., Kg. von England 427, 430
    Eisernes Tor (Donau) 45, 205, 498
    Ejsbel Mose, Ausgrabungen 118 ff.
    Elbe 26, 69, 91
    Elizabeth I., Kgn. von England 31
    Ellak, Sohn Attilas 408 f.
    Elpidia, Amme der Galla Placidia 302
    Ems 67
    Ephesos 27
    Epirus 253, 260f., 265
    Ermanarich, Greutungenfürst 184, 186
    Eslas, Gesandter Attilas 374
    Etrusker 25
    Euböa 62
    Eucherius, romtreuer Bürger in Gallien 482
    Eucherius, Sohn des Radagaisus 262 f.
    Eudokia, Tochter Valentians III. 340, 428, 455
    Eudoxia (Licinia E.), Tochter Theo-
    dosius' II. 160, 427 f., 455
    Eugenius, Haushofmeister 387
    Eugenius, Usurpator 251, 256, 278, 298
    Eugippius, Mönch, Hagiograph 468, 471-474
    Eunapios, Historiker 188, 230, 232
    Euphrat 9, 31, 45, 82 f.
    Eupraxius, Prätorianerpräfekt von Italien296
    Eurich, Westgotenkg. 477f., 480-483, 484-487, 499
    Eusebius, praepositus sacri cubiculi 299t.
    Eusebius von Caesarea, Bischof 155
    Eutropius, Eunuch, Schatzmeister 253 ff., 259
    Exuperantius, Verwandter des Rutilius 288


    F

    Fars, Provinz 82
    Faviana (Mautern), in Noricum 470, 472 f.
    Feddersen Wierde, Ausgrabungen 112
    Felix, Feldherr 302, 305 f., 332, 372, 431
    Felix, hl., Märtyrer 152
    Fiesole 231, 244
    Fishbourne, Ausgrabungen 55
    Florenz 231, 243
    Formiae 169
    Franken, Volksgruppe 106, 119f., 114, 120 f., 245f., 249, 279, 284, 305, 307, 327, 329, 332, 335, 382, 389, 419, 453, 478, 480, 487, 494, 511, 518f., 525
    Fredibald, Silingenkg. 309
    Frigidus (Fl.) 251
    Fritigern, Terwingenfürst 178, 185, 187, 199, 207, 213f., 219ff., 252
    Fulvius, röm.Bürger 168


    G

    Gainas, röm.General got.Abkunft 254, 256
    Galatia 227
    Galerius, röm.Ks. 89
    Galla Placidia, Schwester des Kaisers Honorius 228, 281 ff., 294, 299-306, 310, 340, 387, 431
    Gallaecia (Galicien) 247f., 283, 308, 310, 335. 397
    Gallia Narbonensis 26, 56
    Gallien 20, 26, 54, 66, 90, 142 f., 213, 245f., 248ff., 260ff., 274-277, 279, 281, 284ff., 288, 290, 293, 305, 329ff., 332 ff., 385, 388-392, 401, 432 ff., 453, 456 f., 476-489, 496, 498, 501, 511, 514f.
    Gallisches Reich 90
    Gallus, Caesar 43, 161
    Garonne, Tal der 284 f. , 287, 293, 518
    Gaudentius, Vater des Aetius 328
    Gaudentius, Sohn der Aetius 337, 428, 436
    Geiserich, Vandalenkg. 311-317, 327 332, 335 ff., 339-342, 347, 388, 397, 428, 436 f., 440, 447, 455 f., 458 f., 463-466, 502, 511
    Gelonier 389
    Genfer See 24, 334
    Genoveva, hl. 390
    Georgien 98, 195
    Gepiden 381, 389, 408-411, 419
    Germania Inferior 142
    Germanicus Caesar 67, 77
    Germanien 69-80, 106-126
    Germanus von Auxerre, Bischof, hl. 399 f.
    Gerontius, General 279 f., 300
    Germanus, Befehlshaber 338
    Gesimund, Bruder Thorismunds 411
    Gibbon, Edward 10f., 32, 129, 149, 151 f., 348, 494, 507 f.
    Gibraltar 312, 314, 479
    Gildas, Mönch, Chronist 399 f.
    Gildo, Befehlshaber für Nordafrika 257
    Glabrio Faustus, Prätorianerpräfekt von Italien 154
    Gladstone, William Ewart 37
    Glycerius, comes domesticorum, Ks. 488
    Godigesel, Burgunderprinz 489
    Godomar, Burgunderprinz 489
    Goffart, Walter 486
    Golf von Gabes 319
    Gordian III, röm. Ks. 81, 86
    Goten 9, 96-107, 110, 113, 117, 119ff., 125, 177, 183-188, 190, 192, 195-244, 250-274, 277, 279-288, 293, 296, 303, 351, 361, 379, 381 f., 384, 406-415, 419, 423ff., 447, 469, 497f., 516
    Gratian (Flavius Gratianus), röm. Ks.56, 64, 198, 210, 212 ff., 217, 220, 224ff., 233
    Gratianus, Usurpator 248
    Gregor von Nazianz 164
    Gregor von Nyssa 164
    Gregor von Tours 244, 308, 328, 518
    Grenoble 440
    Greutungen 178, 184-187, 191, 196, 198f., 201, 206, 214 f , 220, 227, 232f., 240 , 250, 252, 307, 381, 407, 416, 496, 510, 517, 519
    Griechenland 26, 36, 38, 82, 141
    Große Eurasische Steppe 182, 230, 515
    Großes Ungarisches Tiefland 70, 183, 193, 203, 232, 241 ff., 308, 380, 382 f., 387, 413, 422 f., 497, 516
    Gunderich, Kg. der Asdingen-Vandalen283, 309ff.
    Gundiok, Burgunderkg. 489
    Gundobad, Burgunderkg. 488 f.


    H

    Hadrian, röm. Ks. 322
    Hadrianswall 9, 31, 134, 511
    Hadrumetum (Sousse) 320
    Häduer 79
    Haemus-Gebirge (Stara Planina) 202, 205, 207-211, 213f., 220, 222, 233, 358, 36of., 394
    Hannibal 26, 217
    Hassan Aga, Meisterschütze 190
    Hatra 83
    Heiliges Land, Jerusalem 270
    Heiion, magister officiorum, Caesar 303 f.
    Helpidius, Praetorianerpräfekt 145
    Hemmaburg, in Noricum 469
    Hephthaliden 183
    Heraclianus, Befehlshaber in Africa300, 302
    Heraclius, General 460
    Heraclius, prtmicerius sacri cubiculi429 f.
    Herakleia 360
    Herculianus, Senator 387
    Hereka, Ehefrau Attilas 363, 369
    Hermerich, Suebenkg. 310
    Hermopolis 132
    Hermunduren 76, 119 f.
    Hernak, Sohn Attilas 408, 414 f.
    Heruler 382, 408ff., 419, 424, 474f., 485, 510
    Hieronymus, Kirchenvater 228, 233, 236, 270, 273 f., 281
    Hippo Regius 57, 312, 314, 316f.
    Homer 152, 221
    Honoria (lusta Grata H.), Schwester Vale- rians III., Tochter der Galla Placidia 294, 387f., 427
    Honorius, röm.Ks. 228, 244, 248f., 256, 258, 262, 265ff., 270, 274f., 277, 279f., 286, 288, 291, 293-296, 299-303, 305, 311, 340, 354, 399, 435, 447
    Hormidak, Hunnenfuhrer 424, 446
    Hsien-Pi 181
    Hsiung-Nu 181 f., 351
    Hunerich, Sohn Geiserichs 340 f. , 428, 436, 455, 488
    Hunimund, got.
    Herrscher 411
    Hunnen 170, 178, 210, 227, 229t., 233, 236, 240-243, 270, 286f., 297, 303, 305 f., 327 f., 333 f., 347-399, 402-442, 445 ff., 490, 496f., 499, 509-512, 515-521, 526
    Hunt, A.S. 132
    Hydatius, Chronist 246, 248, 283 f., 309 ff., 329, 334, 393, 398
    Hypatios, hl. 359


    I

    Iberien (am Kaukasus) 195
    Iberische Halbinsel 25, 59, 229, 247 f., 283 ff., 288, 308-312, 327, 330, 335, 397 f., 401, 439, 451, 457, 459, 476-487, 494ff., 502, 515
    Illici (Elche) 458
    Illyrer 226
    Illyricum, Praefektur 220, 224, 258ff., 365, 452, 472
    Indien 183, 317
    Indus 82
    Indutiomarus, Trevererfürst 19, 30, 40, 58
    Ingenuus, Bürger von Narbonne 282
    Inguiomerus, Cherusker 77
    Inobindus, Befehlshaber 338
    Iol Caesarea 325
    Ioviacum, in Noricum 475
    Ipswich 501
    Irak 83, 85
    Iran 81 ff., 85
    Irland 399
    Irni, Ausgrabungen, röm.Stadtverfassung 59
    Isabella, Mutter Eduards III. 427
    Isauria, Bergregion in Kilikien 165
    Isaurianer 357
    Iskar-Tal 203
    Israel 142
    Italien 142, 265, 288, 330, 342, 392 f., 396ff., 467, 488 f., 491 f., 494, 496, 502, 518
    Itimari 418


    J

    Jastorf-Kultur 72 f., 78ff., 119
    Jesus Christus 273
    Johannes, Evangelist 104, 271
    Johannes, primiceritts notariorum, Usurpator 303 ff., 311, 327 f., 333-431 Johannes, Unterfeldherr bei Basiliskos465 f.
    Johannes von Antiochia, Historiker429
    Jones, A.H.M. 32, 508f.
    Jordanes, Historiker 311, 389, 395, 405-411, 413 f., 424f.
    Jovian, röm.Ks. 43, 47 f., 94f., 302, 341, 444
    Jovian, Beamter, verdächtigter Usurpator48
    Jovinus, Usurpator 279ff., 283, 300
    Jovius, Prätorianerpräfekt von Italien265 f.
    Julian (Apostata), röm.Ks. 9, 43, 94, 97, 106ff., 111, 119, 158, 161, 295, 443 f., 522

    Julische Alpen 468 f.
    Justinian I., röm.Ks. 460, 494
    Justinianus, Feldherr 248
    Juthungen 327, 332
    Jütland 118 ff.


    K

    Kalabrien, Provinz 288
    Kalkriese, Berg 68
    Kalkrieser-Niewedder-Senke 68
    Kallipolis (Gelibolu) 359
    Kamenka-Antechrak, Ausgrabungen117
    Kap Bon 462 ff.
    Kapetinger 33
    Kappadokien 101
    Karien 26
    Karl der Große 500
    Kärnten 471
    Karolingerreich 123, 500, 514
    Karpaten 45, 70, 96 f., 110, 114, 187, 205, 230ff., 237, 240, 387, 516
    Karthago 25, 27, 33 f., 130, 272, 298, 300, 312 f., 316ff., 320, 322, 325 ff., 332, 336-344, 347, 352, 362, 397, 436, 454, 458, 496, 502
    Kasachstan 179
    Kaspisches Meer 180, 183
    Katalaunische Felder, Schlacht 390
    Kaukasien 98
    Kaukasus 187, 195f., 211 f., 229, 241 f., 333.387.497
    Kelten 26, 75, 79, 268f., 276
    Kilikien 26, 165, 357
    Kimmerischer Bosporus (Asowsches-Schwarzes Meer) 407
    Kleinasien 26, 225 f., 397, 443, 446, 508
    Koblenz 235, 389
    Kolchis 346
    Köln 351
    Kolumbus, Christoph 467
    Komarow, Ausgrabungen 114
    Königsgraben (fossa regia) 320
    Konstantin I. der Große 32, 43, 46, 60, 86, 92, 98ff., 102, 106, 116, 149, 151, 153, 155 ff., 161, 196, 205, 307, 506
    Konstantin IL, röm. Ks. 161
    Konstantin III., Usurpator 248 ff., 260 ff., 267, 277-280, 285-288, 290, 298ff., 308
    Konstantin VII.Porphyrogennetos, byz.Ks., Chronist 353-360, 369f., 405
    Konstantinopel (Byzanz, Istanbul), Hauptstadt des Oströmischen Reiches, Bauten, Senat, Patriarchat 44, 47 ff., 51, 96, 100, 102, 145 f., 156, 160, 198, 204ff., 210-213, 218. 223, 225, 229 f. , 236, 241 f., 250, 253 ff., 257-262, 268, 270, 283, 302, 335, 338, 347-350, 352-355. 362, 364f., 374f., 385 f., 389. 394. 397415, 422, 425.428, 442, 444-448, 450, 462 f., 467, 488-494, 498, 508
    Konz (Contoniacum) 55
    Korsika 440
    Kossinna, Gustav 74 f., 79
    Kostrewszki, Vladimir 74
    Kotel-Paß 203
    Kouridachus, Kg. der Akatziri 376, 416
    Krim 30, 407
    Ktesiphon 94
    Kyros, Perserkg. 82


    L

    Lamasba (Ain Merwana) 324
    Lampadius, Senator 261
    Lampridius, Literat 485
    Langobarden 121, 382
    La-Tene-Kultur 72 f., 78 ff.
    Lauriacum (Lorsch) an der Enns 470 ff., 475
    Lentia (Linz) 470
    Leo, Dichter, Rechtsanwalt aus Narbonne483, 485
    Leo I., Papst 393
    Leon L, röm.Ks. 450 ff., 459 ff., 466 f., 488 ff.
    Leon VI. der Weise, byz. Ks. 353
    Leonidas 359
    Leontius, Haushofmeister 302
    Leptis-Magna 127f., 130f., 135, 297, 321 f.
    Libanios, Rhetoriklehrer 129, 145 f.
    Liberius, Senator 491
    Libyen 141, 340, 446
    Licinius, röm.Ks. 161
    Lilybaeum 63
    Limes Transalutanus 184
    Limiganten, sarmat.Volksstamm 193 ff.
    Livius (Titus L.), Historiker 269, 271
    Loire 478 f., 481
    Lucius Verus, röm. Ks., Mit-Augustus 49
    Lukanien, Provinz 288
    Lupicinus, armes Thraciae 192, 198-203, 207, 209
    Lusitania 247, 308 f., 398
    Lydien 26
    Lyon 433, 440, 454


    M

    Macrianus, Alamannenkg. 109, 111, 525
    Mactar 325
    Maenchen-Helfen, J. 356
    Magdalensburg, Residenz in Noricum 468
    Maghreb 319f., 322
    Magnentius, röm.Ks. 351
    Magnus Maximus, Usurpator 251 f.
    Magyaren 180, 183
    Mailand 44, 47 f., 154, 326, 393, 395
    Mainz 235, 246, 279, 351
    Majorian, Befehlshaber der Armee in Italien, röm.Ks. 436, 442, 448-445, 457 ff., 462
    Makedonien 25, 202, 206, 220, 222, 224f, 253, 255, 258 f.
    Mama, hunnischer Flüchtling 371, 377
    Manchester, John-Rylands-Library, Papyri 132, 134
    Mantua 392 f.
    Maratucupreni 165
    Marbod 76
    Marcella, Römerin 268
    Marcellinus, Feldherr 450, 452, 460, 489
    Marcellus, General 296
    Marcia (Aelia M.Euphemia), Tochter
    Marcians 452
    Marcian, röm. Ks. 191, 393 f., 425, 428, 45o, 452
    Marcianopel 192, 197fr., 2101 f., 205-210, 358, 360
    Marcomanni, Regiment 290
    Marcus, Usurpator 248
    Margus, St. an der Donau 241, 349f., 352
    Maria, Tochter Stilichos 258
    Maria, Vertriebene aus Nordafrika 341
    Mark Aurel, röm. Ks. 9, 49
    Markomannen 9, 106, 124, 232, 523
    Marokko 314, 319
    Marseille 281, 478
    Mascezel, Bruder Gildos 257
    Masowien 113
    Massageten 223
    Matthäus, Evangelist 104
    Mauretania Caesarensis 339, 343
    Mauretania Sitifensis 320, 332, 339, 343, 346
    Mauretania Tingitana 314, 317, 320, 332
    Mauretanien 313, 320, 336
    Maximinus, Stabsoffizier, Gesandter 362-367, 371-374, 377, 379f-. 385
    Maximus, Philosoph 295
    Maximus, Usurpator 279, 298
    Maximus (Petronius M.), Senator, röm.Ks.429f., 432, 434fr., 448, 455
    Mederich, Alamannenfürst 116
    Melania d. J., Christin 152, 156
    Melanthias 213
    Merida 398
    Merobaudes, Rhetoriker 330-338, 340, 346, 390, 398, 434
    Merogaisus, Frankenkg. 92
    Merowinger, fränkische Dynastie 114
    Mesopotamien, Fruchtbarer Halbmond, Provinz 9, 31, 81-85, 211, 444 f.
    Messina 312
    Metz 390
    Misik, Babylonien 81
    Mithridates VI.Eupator Dionysos, Kg. von Pontus 27
    Mithridatische Kriege 27
    Mittelmeer, Region 26, 46, 58, 78, 317, 320, 324
    Moesia, superior, inferior, Provinzen 207, 210, 220, 222, 349
    Moldawien 178, 237
    Molino del Postero (Provinz Sevilla), Ausgrabungen 59
    Mongolei 179, 356, 380
    Mongolen 511
    Morava (Fl.) 203, 206, 220
    Mosel, Moselland 51 ff., 55, 60-64, 78, 80
    Moses 160
    Mundiuch, Vater Attilas 395


    N

    Naissus(Nis) 203, 278, 350ff., 355, 365, 371
    Naqs-i Rustam 81
    Narbonnais 246
    Narbonne (Narbo) 281 f., 334, 451
    Neapel 40, 62, 169
    Nebiogastes, General Konstantins III. 248
    Nedao (Fl.) 408, 410
    Negev-Wüste 142
    Nero, röm.Ks. 193
    Neuri 385
    Nicäa, Konzil von 103
    Nicomachus Flavianus, Schwiegersohn des Symmachus (Senator) 256
    Nika-Aufstand 489
    Nikiu, Oberägypten 133
    Nikomedia 44
    Nikopolis ad Istrum 103, 213, 226, 360 f., 396
    Nil 132, 319
    Nimes 54
    Nisibis 83, 95
    Nomus, fnagister ofßciorum 385 f.
    Nordafrika 25, 39, 57, 127-141, 155, 164, 167, 226, 235, 257, 267, 270, 280, 284 f. , 290 f., 310-327, 332f., 336f., 339, 397f., 401, 436, 447ff., 455f., 459-467, 472, 494, 515
    Nordsee, Region 118
    Noricum, Provinz 261 f., 266, 332, 467-476, 489-493, 496
    Noriker 432
    Normannen 239
    Novae 205, 207
    Noviodunum 96, 207
    Numerianus, röm.Ks. 83
    Numidia, Provinz 141, 316f., 320, 327, 332 f., 339, 342 f., 346, 496, 502
    Nydam, Ausgrabungen 118


    O

    Octavian s.Augustus
    Odessus 206
    Odoaker, Skirenfürst 412, 423, 491 ff., 510, 518
    Odotheus, Anfuhrer der Greutungen 187
    Oescus, Festung 205, 415
    Oltenien 234
    Olybrius (Anicius O.), röm.Ks. 455, 488
    Olympiodoros von Theben, Diplomat, Historiker 191, 229, 231 f., 241, 244, 263, 278, 281 f., 284, 295, 302, 304, 353, 362, 375 f.
    Olympius, Hofbeamter 262-265, 274, 278, 299 f.
    Onegesius, Würdenträger an Attilas Hof 363, 366, 368, 372, 376f., 380, 416 f.
    Onoulph, Sohn Edecos 412
    Optila, Gardeoffizier 430
    Orestes, Botschafter für Attila 364ff., 374, 489 ff.
    Orientius, Dichter 246
    Orleans 246, 334, 390
    Orosius, Chronist 236, 247, 251, 281
    Orsowa 230, 234
    Osmanen 494
    Osnabrück 68
    Osrhoene, Provinz 82
    Ostanglien 4200ster Sottrup, Ausgrabungen 118
    Ostgoten 121, 381, 407, 474 f., 494, 519
    Ostia 33, 318, 322
    Ostsee, Ostseeraum 75, 523
    Osttirol 471
    Oxford 501


    P

    Padua 392
    Padusia, Ehefrau des Feldherrn Felix 302, 305
    Palentia 439
    Palladius, Rhetor 36
    Palladius, Reichsbeamter 127f., 130ff., 297
    Palladius, Sohn des Petronius Maximus436
    Palladius von Ratiaria, Bischof 101, 105
    Panhormus (Palermo) 337
    Panium (in Thrakien) 353
    Pannonien 213, 220, 233, 241, 264, 334, 407-410, 413f., 446
    Papirius (Marcus P.) 269
    Papyri 132-138
    Paris 246, 348, 390, 498
    Parnassus 101
    Parthien, Parther 82
    Patrick, hl. 57
    Paul, armes 478
    Paul, Bruder des Orestes 490 f.
    Paulinus von Nola 152 f., 156
    Paulinus von Pella 292
    Pavia (Ticinum) 262 f.
    Peloponnes 422
    Pentadius, Bürokrat in Konstantinopel 338
    Pergamon 27
    Persepolis 81 f.
    Persien, Perser 45, 69f., 80-96, 123f., 138f., 150, 173f., 195f., 209, 212, 217, 341, 386, 444ff., 512, 524
    Petronius von Arles 481
    Petrosidius (Lucius P.) 23
    Petschenegen 173 f.
    Philippopolis (Plowdiw) 206, 360
    Philippus (Philippus Arabs), röm. Ks.81, 86
    Philippus, Praetorianerpräfekt 145
    Phoebadius, Bürger von Narbonne282
    Photios, Patriarch, Bibliophiler, Kompi- lator 229, 300, 302
    Phrygien 26
    Picenum 288
    Pietroasa, Rumänien, Ausgrabungen 114, 117, 119
    Pikten 399
    Pisa 265
    Placentia (Piacenza) 442, 491
    Placidia, Tochter Theodosius' II. 428
    Plataeae, Schlacht von 350
    Piaton 93, 198
    Plattensee 409
    Pliniusd. Ä. 37
    Polen, heutiges Gebiet 74
    Polybios, Historiker 507 f.
    Pompeianus, röm.Bürger 168
    Pompeius (Sextus P.Magnus) 26, 320
    Pompeji 35
    Pontus, Kgr. 27
    Porchester, Fort 399
    Porta Nigra, Trier 51 f.
    Portus, an der Tibermündung 489
    Praetextatus (Vettius Agorius P.) 37
    Priskos, Gesandter, Historiker 170. 297349f., 353, 355 ff., 361-380, 410, 414, 416ff., 420 f., 423ff., 429ff., 464, 490
    Probus (Petronius P.), röm.Karrierist298
    Proconsularis, Provinz 141, 316f., 320, 333. 339. 341 ff., 346, 492, 496, 502 Procopius, Usurpator 97ff., 452
    Procopius, Vater des Anthemius, Nachfahr des Usurpators 452
    Profuturus, General 209
    Prokop, Historiker 247, 313, 460, 464fr., 491
    Prosper von Aquitanien, Dichter246
    Przevorsk-Kultur 112 f., 2 3 7 f.
    Punische Kriege 25, 27
    Puteoli 169
    Pyrenäen 246, 249, 285


    Q

    Quaden 106, 232
    Quintanis, in Noricum 472, 474 f.
    Quintilian, Rhetoriklehrer 62 f.


    R

    Radagaisus, Gotenkg. 231 ff., 235, 239f., 242 ff., 255, 258, 263 f., 285, 407, 469, 496, 510, 517, 519
    Ragnachar, fränk. Gefolgsmann 518
    Ras Adar, Tunesien 462
    Ras el-Mar, Tunesien 462
    Ratiaria 358, 360
    Rätien, Provinz 212, 232, 470
    Ravenna 77, 263, 266f., 270, 279f., 285 f., 288, 302 ff., 307, 330, 426, 435, 447, 491
    Rechila, Suebenkg. 398
    Reims 246
    Remigius, magister officiorum 128, 130ff.
    Renatus Profuturus Frigeridus, Historiker 244f., 328
    Respendial, Alanenkg. 308
    Rhein, Siedlungsgebiet, Grenze, Kriegsgebiet, Invasionen über den 27, 45, 47f., 63, 69f., 76, 78, 80, 85, 89f., 92, 96, 98, 106, 109, 115, 131 f., 142, 212, 232 f., 235 f., 239 f. , 242, 244ff., 250, 255, 258 ff., 288, 292, 308, 318, 331, 351, 389, 508, 510, 522, 524
    Rheinfranken 388
    Rhodope-Gebirge 202, 211, 214
    Rhone 24, 41, 78, 433, 440, 451, 478f.
    Ricchar, fränk. Gefolgsmann 518
    Richomeres, General 209
    Ricimer, Befehlshaber der Armee in Italien 436, 442, 448-453, 459, 488, 491
    Rignomer, fränk. Gefolgsmann 518
    Rimini 266, 306
    Riothamus, Bretonenkg. 478
    Riski-Paß 203
    Rom, Hauptstadt des Weströmischen Reiches, Bistum, Bauten, Senat, Gesellschaft, Bildung, Plünderungen 32 ff., 42, 44ff., 49ff., 61, 63 f., 92, 156, 228ff., 255, 257 f., 261, 264, 267-277, 280, 282, 291, 293, 304, 318, 331, 361, 426, 498
    Romanus, comes Africae 127 f ., 1 30ff.
    Romulus, Schwiegervater des Orestes 490
    Romulus Augustulus, Sohn des Orestes, röm. Ks. 9, 178, 490, 492 f., 497, 509
    Rua (Ruga), Onkel Attilas 348, 377f., 418
    Rugier 381, 389, 408ff., 474ff., 491, 510
    Rumänien, Ausgrabungen 114, 117, 119
    Runder Berg (Bad Urach), Ausgrabungen 117, 119
    Rusticius, Bürger von Narbonne 282
    Rusticius, Gefangener der Hunnen 394
    Rutilius Claudius Namatianus, magister offkiorum 274-277, 288, 293


    S

    Saar 55
    Sabas, hl., got.Märtyrer 119, 123
    Sabinus (Quintus Titurius S.), Legat 20 ff., 40, 77
    Sachsen, Volksstamm 91 f. 106, 110, 120, 287 f., 399 f., 485
    Sacidava 199
    Safrax, Anführer der Greutungen 184 f. , 215, 219ff., 252
    Sagagolthina 101
    Sallust 35, 130, 272
    Salona 304
    Samnium 288
    Sangara 95
    Sangibanus, Alanenkg. 390
    Sankt Bernhard-Paß 24, 41
    Sankt Gallen, Kloster 330
    Sardes 147
    Sardinien 460
    Sarmaten 92, 106, 110, 125, 177, 180, 187, 189f., 192, 194, 221, 233, 237, 382, 413, 419, 516, 521
    Sarus, Alanenführer 236, 268
    Sassan, pers.Magnat 82
    Sassaniden, pers.Dynastie 82 f., 86 f., 89 f., 124, 138, 173, 385, 444 f. , 512, 526
    Save 44, 334
    Schapur I., pers.Großkg. 81-86
    Schapur II., pers.Großkg. 89, 98, 195
    Schipka-Paß 203, 210, 213
    Schottland 399
    Schrift, Schreiben 71, 394, 505
    Schwäbische Alb 117
    Schwarzes Meer, Region 96, 101, 110, 113, 117, 125, 183, 187, 189, 193, 206, 218, 237, 243. 358, 387, 398
    Scoten 399
    Scottas, in Attilas Dienst 366 f., 377
    Scupi (Skopje) 203
    Scythia minor, Provinz (Dobrudscha) 328
    Sebastianus, Schwiegersohn des Bonifatius306, 327
    Segestes, Cheruskerführer 77
    Seidenstraße 181, 183, 351
    Seine 91, 334
    Senonen 30
    Septimius Severus, röm. Ks. 82, 137
    Serapion, alamannischer Fürstensohn 108, 116
    Serdica (Sofia) 203, 206, 350, 364, 424
    Sergerich, got. Anführer 283
    Seronatus, stellv. Präfekt von Gallien 482
    Sestos 359
    Severer, Dynastie 86
    Severin, hl. 468, 47of., 473-477, 491
    Severus (Libius S.), röm. Ks. 449 ff., 455
    Sevilla 59, 311, 398
    Shakespeare, William 35
    Sidonius Apollinaris, Grundbesitzer, Dichter 234, 389, 432-438, 440 ff., 450, 452, 454, 457f., 461 f., 477f., 480 f, 485 f., 498, 502
    Sigibert, fränk. Gefolgsmann 518
    Silingen-Vandalen 232, 236, 245, 247, 283 f., 286, 307-310, 517, 519
    Silvanus, Bankier 388
    Silvanus, General fränk. Abkunft 254
    Sirmium 44, 47, 409
    Sitifis 332
    Sizilien 40, 63, 167, 169, 330, 337 ff., 342, 347. 351. 355. 357. 398, 455.458, 460, 462 f., 467
    Skandinavien 113 s.a.Jütland Skiren 193, 233, 236, 381 ff., 389, 409, 413, 419, 423 ff .
    Skythen (auch = Hunnen) 93, 180, 187, 189 f., 371 f., 382
    Skythien, Provinz 207, 210, 222, 333, 346 f., 386, 418, 485
    Sorogsi 418
    Sokrates 198
    Sozomenos, Historiker 230 f.
    Spadusa s. Padusia
    Spanien 142
    s. a. Iberische Halbinsel Speyer, 101, 351
    Sprache, Sprachen 35 f., 57, 63, 70 f., 180 f, 237, 308, 361, 381, 394, 503ff.
    Spurius Maelius, röm. Plebejer, Wohltäter271
    Sredna Gora 203, 206
    Stadt, Städte 54, 58ff., 325 f.
    Stalin, Joseph 179
    Stilicho 244, 249f., 256-265, 274, 278, 285, 291, 296f., 300, 328, 372, 449, 492. 513. 519
    Straßburg, Schlacht von 9, 106, 108f., 111, 116, 119, 132, 351
    Straßen 203ff., 207, 220, 274, 349f., 363 ff., 523
    Succi-Paß 203, 209, 214, 217, 220, 365
    Sueben 76, 114, 232 f., 235 f., 240, 243-249, 260, 275, 277, 280, 283, 285 f., 289, 307f., 310, 327, 329, 335, 381, 397 f., 408ff., 413, 419, 435, 439, 456, 467, 477 f., 490 f., 496 f., 510
    Suerid, got. Heerführer 208
    Suleiman Pascha 210
    Sutton Hoo, Schiffsgräber 420
    Swietokrzyskie-Berge 113
    Syagrius, Überläufer 482
    Sygambrier 485
    Sylla, Römerin 373
    Symmachus (L.Aurelius Avianius S. Phosphorius) 39, 168
    Symmachus (Quintus Aurelius S.), Senator,
    Sohn des vor. 33-40, 44, 48f., 51-56, 60f., 63-66, 92, 96, 132, 166-170, 254f., 320, 326, 342, 434
    Symmachus (Quintus Memmius S.), Sohn des vor. 34, 39
    Syrien 81, 89, 141, 198, 201, 226


    T

    Tacitus 75f., 110 f, 115, 119, 122, 521, 523
    Taifalen 227
    Tanai's s. Don
    Tanger 316
    Tarifa 312, 314
    Tarim-Becken 181
    Tarraconensis, Provinz 397
    Tarragona 311, 478
    Tatta (Tuz Gölü, Salzsee) 101
    Tatulus, Vater des Orestes 490
    Taurus, Praetorianerpräfekt 145
    Tchalenko, Georges 140 f., 509
    Tempel 54, 58
    Terenz 35, 454
    Terwingen 96, 99-103, 106, 110 f., 114ff., 119f., 122f., 178, 184f., 187, 191, 196-201, 214f., 217, 219f., 227, 232f., 240, 250, 252, 307, 407, 416, 496, 510, 517. 519, 522, 524
    Tetraxitae 407
    Teutoburger Wald 68, 76 f.
    Thabraca 320
    Thagaste 164
    Thalassios, Beamter 146
    Thatcher, Margaret 38
    Thaumastius, Onkel des Sidonius 481
    Themistios, Philosoph, Rhetor 44 f., 92 f., 95-100, 106, 129 f. , 198, 200, 220 f., 223-227, 251, 434
    Theoderich, Kg. der Westgoten 390
    Theoderich IL, Kg. der Westgoten 437 f., 477. 480, 483
    Theoderich der Große, Kg. der Ostgoten101, 518 ff.
    Theodorus, Beamter 48
    Theodosius, Sohn der Galla Placidia und Athaulfs 282, 435
    Theodosius, magister militum 127
    Theodosius, comes, Vater Theodosius' I. 298, 514
    Theodosius I., röm.Ks. 43, 48f., 150, 222-226, 244, 250f., 253, 256ff., 328
    Theodosius II., röm.Ks. 160 f., 262, 332, 337. 365. 374ff., 427445, 448, 452, 457
    Theophanes, byz, Chronist 356, 360, 363
    Theophanes, Grundbesitzer aus Hermo-polis 132 ff., 205
    Thermen 53, 58
    Thermopylen 359
    Thessalien 220, 225
    Thessalonike 203 f., 206, 220, 303, 350
    Thompson, Edward 348, 415, 447
    Thorismund, Sohn Hunimunds 411
    Thorsbjerg, Ausgrabungen 118
    Thrakien 27, 96-100, 192-216, 203-216. 220-223, 226, 230, 232, 234, 253, 353, 358, 360, 406f.
    Thraustila, Gardeoffizier 430
    Thukydides 350
    Thüringer 382, 389, 412, 419, 475
    Tibatto, Bagaudenfiihrer 334
    Tiberius, röm.Ks. 67, 80
    Tiber 168 f., 346, 489
    Tibur 33
    Tiburnia, in Noricum 475
    Tigris 31, 45, 83, 198
    Tingitana s.Mauretania Tingitana
    Tomi, röm.Garnison 250
    Tonantius Ferreolus, Prätorianerpräfekt von Gallien 481
    Tongern 19, 23
    Torcilingi 424
    Toulouse 274, 284, 351, 392
    Tounsures 418
    Tournai 246, 480
    Tours 246, 390, 478
    Trajan, röm. Ks. 322
    Trajanus, General 209
    Transoxania (Usbekistan) 445
    Transsylvanien 31
    Treverer 19, 30, 40, 51, 58, 69
    Trier, Kaiserresidenz, Bauten 40 f., 44, 47 f., 51-58, 62 f., 66f., 92, 127 f., 131 f., 246, 390
    Tripolitanien, Provinz 127, 313, 322, 456
    Troesmis 207
    Troja-Paß 203
    Trygelius, Präfekt 393
    Tschechien, Ackerbaukultur 113
    Tschernj achow-Kultur 2 3 7 f.
    Tunesien 141, 319, 462


    U

    Ukraine 74, 178, 237
    Uldin, Hunnenfüihrer 233f., 236, 239f., 242 f., 378, 381, 446 f.
    Ultzinzures 410
    Ungarn 420
    Uppsala, Silberbibel in 101
    Ursulus, Finanzminister 150 f.
    Utica 322, 325, 462
    Utus (Fl., Festung) 358, 415
    Uxellodunum 25


    V

    Vadomarius, Alamannenkg. 111, 116
    Valamer, Gotenkg. 414, 424, 475, 480, 518 f.
    Valens, röm.Ks. 9, 43 f., 48, 93, 95-100, 104, 106, 109, 122, 161, 172, 191 f., 195-198, 201, 208-219, 221, 223 f., 233, 251 f., 297, 407, 444, 499, 519
    Valentinian I., röm.Ks. 41, 43f., 48, 50 f., 53 f., 56, 60f., 63 f., 96, 98, 109, 111, 127, 130 ff., 161, 172, 224, 296ff., 496
    Valentinian IL, röm.Ks. 48, 92, 326
    Valentinian III., röm.Ks., Sohn der Galla Placidia und des Flavius Constantius iöof., 294, 302 ff., 313, 327, 332, 337, 340, 342 f., 387, 426-432, 434, 436, 439ff., 447, 455
    Valerian, röm.Ks. 81, 83, 86, 90
    Valerius, Konsul 271
    Vallia, Gotenkg. 283, 312, 449
    Vandalen 232 f., 235 f., 238. 240, 243-251, 260, 275, 277, 280, 283, 285 f ., 289, 307-317, 327, 329, 332, 335-344, 388, 397, 413, 428, 435 f., 440, 454-467, 477, 488, 490, 496 f., 500, 510, 516 f.
    Vannius, Markomannenkg. 124, 523
    Vardar 203, 220
    Varronianus, Sohn des Kaisers Jovian 302
    Varus (Quinctilius V.) 67 ff, 269, 516
    Veji (Isola Farnese) 269
    Veleda, Prophetin 76
    Venantius Fortunatus, Chronist 505
    Venetien 266
    Vercingetorix, Arvernerfurst 24
    Vergil 35, 57, 152, 454
    Verona 393
    Via Aurelia 274
    Via Egnatia 204, 220
    Vicenza 393
    Victor, General 209
    Victor von Vita, Historiker 341, 440
    Victoria, Kgn. von England 37
    Victorius, Feldherr unter Eurich 482
    Vigilas, Dolmetscher 364 f , 366f., 373f., 386
    Villa 55 f., 58 f., 63, 471, 501
    Viminacium 349, 352, 377, 416
    Vimose, Ausgrabungen 118
    Vincentius, Feldherr unter Eurich 482
    Vindicianus, Prokonsul in Africa 326
    Vinitharius, got. Anführer 411
    Vitalis, rationalis Aegypti 132k Vithicabius, Alamannenkg. 116
    Virus, röm.General 398
    Vortigem, britann.Machthaber 399
    Volubilis, in Africa 325


    W

    Waal, Rheinmündung 484
    Walachei 178, 237
    Wales 501
    Wallis 440
    Weichsel 70
    Weser 67
    Westgoten 9, 305, 307, 309 f. 312, 327, 329. 333-336, 342, 347, 388, 390ff., 398, 401, 407, 431 f., 434-442, 451, 453455 f., 467, 469, 477-488, 494, 497, 499, 510 f., 517, 519
    Widerich, Anführer der Greutungen 184
    Widimir, Anführer der Greutungen 184 ff.
    Wiehengebirge 68
    Wielbark-Kultur 112
    Wijster, Ausgrabungen 112
    Wolga-Steppe 241
    Worms 351
    Wulfila, Bischof, Bibelübersetzer 100-105, 110, 312


    X

    Xerxes, persischer Großkg. 81 f.


    Z

    Zarathustra 81
    Zenon, röm.Ks. 467, 492 f., 519
    Zizais, Stammesführer 125
    Zosimos, Historiker 188, 230 f., 233, 235, 262, 266, 287, 329